این مقاله از گونیا به کتاب سیاه اثر اورهان پاموک میپردازیم که توسط محمدحسین غیاثی نوشته شده است. جناب دکتر غیاثی در تاریخ پنجم مرداد ماه 1403 این معرفی را در صفحه اینستاگرام خود به شرح زیر نوشت:
«به گمانم این چهارمین کتابی است که از پاموک در این صفحه معرفی میکنم. کتابی فوقالعاده است. گفتهاند این مهمترین کتابی است که در ترکیه در حوزهی ادبیات مدرن نوشته شده است. پاموک کتاب را در زمانی نوشته که حدودا چهل ساله بوده است.
در این کتاب نویسنده عوالم پیچیدهای را هم در سبک و هم در محتوا میپیماید تا اثری جاودان از خود به جای بگذارد. گاه شبیه قصهگویان هزار و یک شب است و قصههایی را بیان میکند و توصیفاتی را شرح میدهد که خواننده را شگفتزده میکند و گاه در عمق سرگذشت شمس و مولوی تا قونیه و حلب میرود و نظریاتی بیان میکند که دستکم خوانندهای چون من اولین بار است که ازین زاویه آنرا میبیند.
درست در زمانی که هزار و یک شب را روایت میکند ژنرال پدر سالار مارکز پیدایش میشود و داستان را به سبک رئالیسم جادویی جلو میبرد و خوانندهای که این سبک را میشناسد به وجد میآورد و آنکه این سبک را نمیشناسد شگفتزده و غافلگیر میکند که پاموک دارد چه میگوید. به مکتب حروفیه میپردازد و تا استرآباد خراسان میرود و آرای فضلالله استرآبادی را وامیکاود و بعد از کانت سخن میگوید. همه را در قالب یک رخداد کودتا در ترکیه و روابط بین ادمها روایت میکند. در اینجا پاموک یک داستایوسکی جدید، و کاوندهی روح است.
داستان بوسیله شخصی به نام غالب(کالیب) روایت میشود.او یک وکیل جوان است. کمی پکر، شوکه شده، پر از ابهام و سوال. در جستجوی همسرش رؤیا (ترکیهی آینده) و برادر زنش جلال( امپراتوری عثمانی) است. جلال نویسندهی سرشناس روزنامه ملیت از نسل قدیم است.
پاموک طبق معمول این کتاب را با توجه و احترام عمیق به ایران نوشته است. از ساسانیان، تاریخ طبری، آیهالله خمینی و کتاب کشفالاسرار او نام میبرد.
وقتی کتابهای پاموک را میخوانم تصور میکنم او ایرانیترین نویسندهی بزرگ دنیا است و ترکیه بخش جداشدهی ایرانشهر بزرگ است و آنها همانقدر حق دارند خود را ایرانی بدانند که ما میدانیم.
این کتاب را صالح حسینی هم ترجمه کرده است. از دید او خوانش ترجمهی عینله غریب دشوار است. صالح حسینی سه سال برای این ترجمه وقت گذاشته است. ترجمهی عینله قریب در اوایل دشوارخوان است اما بعدا روان میشود منتها خود کتاب در ذاتش دشوار است انقدر دشوار که فقط یک کتاب دربارهی ماجرای نوشتن این کتاب نوشته شده است به نام «اسرار کتاب سیاه» من این کتاب را نخواندهام.به نظر من نه تنها پاموک یکی از بهترین نویسندگان خاورمیانه است که از بهترینهای جهان است و جایزه نوبل ۲۰۰۶ کوچکترین قدردانی بود که بشریت از او کرد!»
متن بالا یکی از چندین معرفی کتاب فوقالعاده جناب دکتر محمد حسین غیاثی است؛ شما برای خواندن متون بیشتر میتوانید به صفحه اینستاگرام یا فیسبوک ایشان مراجعه کنید.
خواندن مقالات زیر میتواند برای شما جالب باشد:
جودت بیک و پسران: روایت تحولات اجتماعی ترکیه از نگاه پاموک
اورهان پاموک: روایتگر استانبول و هویتهای چندگانه